Debussy - Tchaikovsky

Wykonawcy:
Joseph Swensen – dyrygent
NFM Orkiestra Leopoldinum

Program:
Claude Debussy (1862–1918)
Kwartet smyczkowy g-moll op. 10 (1893)
(opracowanie na smyczki Joseph Swensen)   [25'00]
1. Animé et très décidé                                                6'25
2. Assez vif et bien rythmé                                           3'37
3. Andantino, doucement expressif                               7'22
4. Très modéré – Très mouvementé                              7'23

Piotr Czajkowski (1840–1893)
Serenada na smyczki C-dur op. 48 (1880)                                [29'48]
5. Pezzo in forma di Sonatina: Andante non troppo
– Allegro moderato                                                     9'46
6. Valse: Moderato                                                      3'44
7. Élégie: Larghetto elegiaco                                        8'52
8. Finale (Tema russo): Andante. Allegro con spirito     7'11

Czas całkowity: [54'56]

Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu w dniach 9–10 stycznia 2019 roku.

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Antoni Grzymała, Agnieszka Szczepańczyk (CD Accord)
NFM 65, ACD 271-2

Premiera płyty: 24 lipca 2020
Patronat medialny: Program II Polskiego Radia

Debussy i Czajkowski są jak dwie strony tej samej monety. Mają wspólny rdzeń, ale zwróceni są w przeciwnych kierunkach. Czajkowski pozostaje wierny Mozartowi i europejskim tradycjom klasycznym, podczas gdy Debussy, ze swoją miłością do muzyki Bali, kieruje nas w stronę szeroko pojętego braterstwa ludzkości. Podstawowy język muzyczny, jakim się posługują, jest jednak bardzo podobny. To język melodii. Być może właśnie ich magiczna zdolność do tworzenia pięknych i niezapomnianych melodii najbardziej zachwyciła madame Nadieżdę von Meck, bogatą rosyjską mecenaskę obu kompozytorów.

Moją rolą, tak to widzę, jest nie tylko odtworzenie, wyeksponowanie i ożywienie kompozytorskich intencji, ale także w pewnym sensie sięgnięcie do umysłu i świadomości samego kompozytora. Podobnie jak wielki aktor musi w jakiś sposób „stać się” postacią, którą przedstawia, tak ja, kiedy prowadzę dzieła Debussy’ego, czuję się zupełnie inną osobą niż wtedy, gdy dyryguję utworami Czajkowskiego.

Wykonanie przełomowego Kwartetu Debussy’ego w wersji na orkiestrę smyczkową jest prawdopodobnie czymś, co sam Debussy uważałby za niemożliwe. (Większość współczesnych muzyków orkiestrowych pewnie zgodziłaby się z tym stwierdzeniem). Ale według mnie ten nieco radykalny pomysł wydaje się odpowiedni dla dzieła tego kompozytora rewolucjonisty i jestem przekonany, że jemu też by się bardzo spodobał! W porównaniu z brzmieniem czterech instrumentów paleta kolorów, zakres dynamiki i emocjonalna ekspresja orkiestry smyczkowej są znacząco szersze i głębsze, mimo że orkiestra gra oryginalne partie instrumentalne Kwartetu Debussy’ego, z najwyższym szacunkiem dla każdego szczegółu zawartego w partyturze.

Serenada na smyczki to kwintesencja muzycznej inspiracji. Miłość Czajkowskiego do dawnych form i jego uwielbienie dla Mozarta są tutaj oczywiste. Ucieleśnienie idei Czajkowskiego, integrującej transcendentny klasycyzm ze zmysłowymi i emocjonalnymi aspektami jego temperamentu, stanowi mój cel podczas prowadzenia wszystkich dzieł tego kompozytora, zwłaszcza Serenady na smyczki.

Joseph Swensen, tekst zamieszczony w booklecie albumu